زمینه های تاریخی فتوحات اسلامی در ایران: فروپاشی نظم سیاسی دولت ساسانی بر اساس منابع کتبی و داده های سکه-شناختی
Authors
abstract
چکیده فتوحات اسلامی در ایران در پادشاهی یزدگرد سوم (632-651 م.) و به ویژه تسخیر بخش عمده آن در کمتر از یک دهه، گویای آن است که دولت ساسانی در آن هنگام توان نظامی و دفاعی خود را، آن چنان که در دورههای پیشین میبینیم، از دست داده بوده است. متون تاریخی سدههای نخستین اسلامی که از دیرباز منابع پر استناد تاریخپژوهان معاصر شمرده میشوند، این فرض را تأیید میکنند. این منابع، از یک آشفتگی سیاسی پس از مرگ خسرو دوم (590-628 م.) سخن میگویند که در طی آن، شماری پادشاه و ملکه به مدت کوتاهی به پادشاهی رسیدند. آنچه این منابع نمیگویند، میزان اقتدار سیاسی و حدود قلمرو جغرافیایی آنهاست و این موضوعی است که در سکههای این دوره- که از مراجعه به آن ها غفلت شده است- به روشنی بازتاب یافته است. دادههای سکهشناسی و مقایسه آنها با منابع کتبی در این مقاله، نشان میدهد که پادشاهان این دوره که به کوتاهی و اغلب هم زمان بر چند ایالت فرمان میراندند، به سبب محدودیت منابع انسانی و مالی، قادر به تثبیت اقتدار سیاسی و نظامی خود نبودند. آنگاه که یزدگرد سوم همزمان با فتوحات مسلمانان به پادشاهی رسید، دولت ساسانی مدتها بود که بر اثر عوامل گوناگون در حال زوال و فروپاشی بوده و توان سیاسی و نیروی نظامی خود را از داده بود.
similar resources
زمینه‌های تاریخی فتوحات اسلامی در ایران: فروپاشی نظم سیاسی دولت ساسانی بر اساس منابع کتبی و دادههای سکه-شناختی
چکیده فتوحات اسلامی در ایران در پادشاهی یزدگرد سوم (632-651 م.) و به‌ویژه تسخیر بخش عمده آن در کمتر از یک دهه، گویای آن است که دولت ساسانی در آن هنگام توان نظامی و دفاعی خود را، آن‌چنان‌که در دورههای پیشین میبینیم، از دست داده بوده است. متون تاریخی سدههای نخستین اسلامی که از دیرباز منابع پر استناد تاریخپژوهان معاصر شمرده میشوند، این فرض را تأیید میکنند. این منابع، از یک آشفتگی سیاسی پس ا...
full textرویکردی فرهنگی به نظم سیاسی پیشامدرن و زمینه های تاریخی دولت مدرن در ایران
به طور کلی مطالعه دولت اعم از زمینه های تاریخی فرایند تکوین و کارکردهای آن در ایران عمدتا تحت تاثیر جامع شناسی مارکسیستی بوده است از این دیدگاه شناخت دولت و آسیب شناسی آن در گرو فهم عوامل اقتصادی و طبیعی است در سال های اخیر رویکرد ضعیف دیگری نیز ظهور کرده که در آن به عوامل فرهنگی بها داده شده است این مقاله با نقد و نفی توانایی نظریات مارکسیستی در تبیین زمینه های تاریخی دولت مدرن در ایران در پی...
full textرویکردی فرهنگی به نظم سیاسی پیشامدرن و زمینه های تاریخی دولت مدرن در ایران
به طور کلی مطالعه دولت اعم از زمینه های تاریخی فرایند تکوین و کارکردهای آن در ایران عمدتا تحت تاثیر جامع شناسی مارکسیستی بوده است از این دیدگاه شناخت دولت و آسیب شناسی آن در گرو فهم عوامل اقتصادی و طبیعی است در سال های اخیر رویکرد ضعیف دیگری نیز ظهور کرده که در آن به عوامل فرهنگی بها داده شده است این مقاله با نقد و نفی توانایی نظریات مارکسیستی در تبیین زمینه های تاریخی دولت مدرن در ایران در پی ...
full textبرآورد درآمدهای مالیاتی دولت ساسانی (بر اساس مدارک باستان‌شناسی و منابع تاریخی)
بررسی اقتصاد دورههای باستان با تعمیم مبانی اقتصاد امروز به آن، بر اساس تفاوت‌های بنیادین این دو سیستم اقتصادی، ناکارآمد بوده و بایستی در این زمینه با ظرافت و دقت بسیار عمل کرد. هدف این مقاله برآورد درآمدهای مالیاتی دولت ساسانی است. با استناد بر متون تاریخی و برخی از منابع باستان‌شناسی، مالیات‌های سرانه و ارضی عمده‌ترین منابع مالی دولت ساسانی شناخته میشوند. سکههای دوره ساسانی بازتابی از اقتصا...
full textنقش دیلمیان در فروپاشی دولت ساسانی
تاریخ نگاری محلی به ثبت و ضبط وقایع تاریخی در محدودۀ یک شهر، ایالت و ناحیه میپردازد، که ذیل تاریخ ملی کشور قرار میگیرد. بنابراین، وجه اصلی و مشخصه تاریخ نگاری محلی پیوند آن با یک عرصه جغرافیایی محدود و مشخص است. بر این اساس، پرداختن به نقش سرزمین دیلَمیان که یکی از سرزمینهای تحت سلطه شاهنشاهی ساسانی محسوب میشد، در شورشها و سرانجام فروپاشی دولت ساسانی از اهمیت ویژهای برخوردار است. اگر چه م...
full textMy Resources
Save resource for easier access later
Journal title:
تاریخ نامه ایران بعد از اسلامجلد ۵، شماره ۱۰، صفحات ۶۱-۷۸
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023